اندازه‌گیری دز پرتوهای کیهانی در ارتفاع‌های مختلف جو ایران

Authors

  • رضا فقیهی مرکز تحقیقات تابش، دانشگاه شیراز، کدپستی: 7193616548، شیراز- ایران 2. بخش مهندسی هسته‌ای، دانشگاه شیراز، کدپستی: 7193616548، شیراز- ایران
  • سیمین مهدی‌زاده مرکز تحقیقات تابش، دانشگاه شیراز، کدپستی: 7193616548، شیراز- ایران
  • صدیقه سینا بخش مهندسی هسته‌ای، دانشگاه شیراز، کدپستی: 7193616548، شیراز- ایران
  • منصور جعفری‌زاده نظام ایمنی هسته‌ای کشور، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 1339-14155، تهران ـ ایران 4. پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 498-31485، کرج ـ ایران
  • مهدی زه‌تابان بخش مهندسی هسته‌ای، دانشگاه شیراز، کدپستی: 7193616548، شیراز- ایران
  • مهران طاهری نظام ایمنی هسته‌ای کشور، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 1339-14155، تهران ـ ایران
Abstract:

میزان پرتوهای کیهانی بسته به عوامل مختلف از جمله ارتفاع از سطح دریا، طول و عرض جغرافیایی محل اندازه­گیری تغییر می­کند. در این پژوهش، میزان پرتوگیری کارکنان پرواز در چند پرواز داخلی ایران در دو مرحله اندازه­گیری شده است. در مرحله­ی اول از دزیمتر گاما برای ثبت آهنگ دز گاما و دزیمتر نوترون برای ثبت آهنگ دز نوترون در 6 پرواز رفت و برگشت در مسیرهای رشت- عسلویه، شیراز- عسلویه و شیراز- مشهد استفاده شد. دز گاما و نوترون در مسیر عسلویه- شیراز با کم­ترین ارتفاع دالان پرواز (19000 پا)، به ترتیب0.15  و 0.04میکروسیورت اندازه­گیری شد در حالی که این مقادیر در مسیر رشت- عسلویه با ارتفاع دالان پرواز 35000 پا به ترتیب برابر با 2.52  و 1.09 میکروسیورت تعیین گردید. در مرحله­ی دوم، تعدادی از کارکنان پرواز به مدت یک سال به دزیمترهای ترمولومینسانس و دزیمترهای پلی­کربنات برای اندازه­گیری دز سالانه­ی به ترتیب، گاما و نوترون مجهز گردیدند. از این طریق، گستره­ی دز سالانه­ی گامای کارکنان پرواز بین 0.5 تا 1.16با میانگین 0.9میلی­سیورت در سال و گستره­ی دز سالانه­ی نوترون این افراد بین 0.37تا 0.77با میانگین 0.61میلی­سیورت در سال اندازه­گیری شد. نتایج این پژوهش با نتایج پژوهش­های پیشین انجام شده در دیگر کشورها قابل مقایسه می­باشد، به عنوان مثال، دز سالانه­ی کارکنان پرواز در کشور انگلستان در حدود 2 میلی­سیورت گزارش شده است و در کشور کانادا بسته به شرایط پرواز (ارتفاع، طول و عرض جغرافیایی مبدأ و مقصد پرواز و ...) پرتوگیری سالانه بین 1 تا 5 میلی­سیورت تخمین زده شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بارداری و پرتوهای کیهانی در پرواز

پرتوهای کیهانی یک خطر شغلی برای پرسنل پروازی کشوری و نظامی به شمار می رود. پرتوهای یونیزه کننده علاوه بر اثرات مستقیم بر پرسنل پروازی، برای جنین مسافرین و پرسنل پروازی باردار نیز مضر هستند . مطالعات حیوانی با استفاده از پرتوهای با دوز پایین و مطالعات انسانی بر روی بازماندگان حوادث هیروشیما، ناکازاکی و چرن و بیل که در معرض دوز بالای پرتوهای یونیزان قرار گرفته اند، نشان میدهد که افراد باردا...

full text

مطالعه تأثیر پرتوهای کیهانی روی جو زمین

در سال 1912 ویکتور هس به دنبال حل معمای کم شدن بار اجسام باردار الکتروسکوپ¬هایی را در نقاط مختلف زمین نصب کرد و از تغییر میزان شدت کاهش بار نتیجه گرفت منشأ آن پرتوهای باردار خارج از زمین است. درسال 1926 رابرت میلیکان نام پرتوهای کیهانی را به آن¬ها داد. پرتوهای کیهانی ذراتی هستند که در فضای خارج از اجرام آسمانی تولید شده و به جو این اجرام برخورد می¬کنند؛ در مورد کره زمین این امواج در عبور از جو ...

بارداری و پرتوهای کیهانی در پرواز

پرتوهای کیهانی یک خطر شغلی برای پرسنل پروازی کشوری و نظامی به شمار می رود. پرتوهای یونیزه کننده علاوه بر اثرات مستقیم بر پرسنل پروازی، برای جنین مسافرین و پرسنل پروازی باردار نیز مضر هستند . مطالعات حیوانی با استفاده از پرتوهای با دوز پایین و مطالعات انسانی بر روی بازماندگان حوادث هیروشیما، ناکازاکی و چرن و بیل که در معرض دوز بالای پرتوهای یونیزان قرار گرفته اند، نشان میدهد که افراد بارداری که ...

full text

بررسی گسترش طولی ذرات ثانویه تولید شده در جو در بهمن‌های گسترده هوایی ناشی از پرتوهای کیهانی پرانرژی

پرتوهای کیهانی با انرژی‌های بالا (بیش از 1014 الکترون ولت) در برخورد با جو کره زمین، آبشاری از ذرات ثانویه را به‌راه می‌اندازند که بر حسب نفوذ این ذرات در جو به تعداد آن‌ها افزوده می‌گردد تا اینکه به یک مقدار بیشینه برسند. پس از آن از تعداد ذرات کاسته شده تا اینکه به سطح آشکار‌سازهای زمینی برسند. در این مقاله با استفاده از داده‌های آرایه‌های آشکارساز یاکوتسک، ولکانو رنچ و هاورا پارک که در ارتفا...

full text

امکان وجود پرتوهای گامای اولیه به عنوان بالاترین انرژی‌های پرتوهای کیهانی

Muon-electron ratio and median zenith angle of Extensive Air Shower (EAS) is calculated for the energy range of 1019 to bigger than 1020 eV. The results are compared with the simulation work of Capdevielle et al [1]. The results show a good correspondence with proton primary composition up to energy level of 7×1019 eV. In higher energies above GZK cut off, a considerable increase is calculated ...

full text

اثرغلظت‌های مختلف ژلاتین در دز 36 گری پرتوهای گاما بر پارامترهای فراصوتی ژل پلیمر MAGIC-f

The aim of this study is to evaluate the effect of edible gelatin concentration as a polymerization agent on MAGIC-f polymer gel dose-response sensitivity irradiated by 1.25 MeV energy of cobalt-60. To investigate the dose-dependent polymerization, ultrasonic parameters of propagation speed of sound and broadband ultrasound attenuation coefficient were evaluated. To read-out of the radiation-in...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 33  issue جلد 59

pages  26- 32

publication date 2012-05-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023